پولیپ رکتوم

پولیپ رکتوم در واقع یک بیماری گوارشی بوده و به شکل یک بافت یا توده اضافی در روده بروز می کند که منشا آن رشد سلول های پوشش درونی روده است. باید گفت که این پولیپ به خودی خود خطری نداشته و سرطانی نمی باشد ولی در صورت عدم درمان به موقع امکان تبدیل آن به سرطان روده وجود دارد، توصیه ما به شما عزیزان این است که این مقاله شفا کلینیک بهترین مرکز درمان بیماری های نشیمنگاهی و گوارشی در تهران را به هیچ وجه از دست ندهید و آن را تا انتها مطالعه کنید.

علائم پولیپ رکتوم چیست؟

علائم خاصی برای پولیپ های رکتوم وجود ندارد، به همین دلیل آزمایش های سرطان و پولیپ کلورکتال دارای اهمیت ویژه ای هستند. اما می توان موارد زیر را به عنوان نشانه های این بیماری معرفی نمود:

• سرگیجه
• ضعف
• استفراغ و تهوع
• خونریزی از رکتوم : خونریزی از ناحیه رکتوم می تواند نشانه ای برای وجود رکتوم یا سرطان و همچنین شقاق یا هموروئید در مقعد باشد.
• تغییر رنگ مدفوع : در چنین شرایطی رنگ مدفوع تیره شده یا رگه های قرمز در آن دیده می شود، البته باید گفت که امکان دارد تغییر رنگ مدفوع، ناشی از مصرف مکمل ها یا داروهای خاص و مصرف برخی غذاها باشد.
• تغییر در عادات روده: چنانچه فرد بیش از یک هفته به اسهال یا یبوست دچار باشد ممکن است به پولیپ رکتوم ابتلا داشته باشد. البته افراد باید در نظر داشته باشند که ممکن است تغییر عادات روده در اثر بسیاری از موارد دیگر بوده و این موضوع صرفاً ناشی از وجود پولیپ در روده نمی باشد.
• درد : وجود این پولیپ قادر به مسدود کردن روده بوده و ممکن است منجر به دردهای شکمی در بیمار شود.
• کمبود آهن : چنانچه پولیپ ها خونریزی کنند فرد به مرور زمان دچار کم خونی یا آنمی در بدن می شود. نتیجه ابتلا به آنمی بروز فقر آهن است که قادر به ایجاد اختلال تنفس در فرد و همچنین احساس خستگی در او می شود.

علت بروز پولیپ رکتوم

روشی منظم برای رشد و تقسیم سلول های سالم وجود دارد. در برخی موارد و به دلیل جهش در ژن های خاص سلول ها حتی در صورت عدم نیاز، شروع به ساخت سلول های جدید و تقسیم آن ها می نمایند که این موضوع می تواند منجر به بروز پولیپ روده شود. باید گفت که امکان ایجاد پولیپ در هر قسمت از روده بزرگ وجود دارد.

امکان دارد که پولیپ های التهابی به همراه بیماری کرون روده بزرگ یا کولیت اولسراتیو دیده شوند. با اینکه پولیپ رکتوم تهدید جدی برای افراد محسوب نمی شوند ولی بیماری کرون روده بزرگ یا کولیت اولسراتیو موجب افزایش خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ می شود.

پولیپ های نئوپلاستیک شامل انواع دندانه دار و آدنوم می باشند، باید بگوییم که اغلب پولیپ های روده بزرگ از نوع آدنوم هستند. محل قرارگیری پولیپ های دندانی در روده بزرگ و اندازه آن ها در سرطانی شدن یا نشدن آن ها موثر می باشند به طوریکه پولیپ هایی با ابعاد بزرگتر بیشتر در معرض ابتلا به سرطان به خصوص در پولیپ های نئو پلاستیک هستند.

جلوگیری از ابتلا به پولیپ رکتوم یا روده

خطر ابتلا به پولیپ رکتوم با انجام غربالگری منظم کاهش یافته و ایجاد برخی تغییرات در سبک زندگی نیز می تواند در پیشگیری از ابتلا به این پولیپ موثر باشد. در ادامه تعدادی از عوامل موثر در  جلوگیری از ایجاد پولیپ روده را آورده ایم:

• عادات غذایی سالم : غنی کردن رژیم غذایی از سبزیجات، غلات سبوس دار و میوه و همچنین کاهش مصرف چربی، الکل، تنباکو، کاهش وزن و ورزش کردن از ابتلا به پولیپ رکتوم روده تا حد زیادی جلوگیری می کند.
• مصرف کلسیم و ویتامین D: طبق تحقیقات انجام شده مصرف کلسیم به میزان زیاد به جلوگیری از عود و تشدید آدنوم روده بزرگ کمک کننده است اما هنوز مشخص نشده است که مصرف کلسیم فایده ای در حافظت از افراد در مقابل سرطان روده بزرگ دارد یا خیر. برخی دیگر از مطالعات نیز حاکی از این هستند که مصرف ویتامین D امکان دارد دارای اثر محافظتی در برابر سرطان روده داشته باشد. البته افراد باید از مصرف خودسرانه این داروها خودداری نموده و حتماً با پزشک مشورت نمایند.
• مشاوره ژنتیکی : چنانچه سابقه ابتلا به پولیپ رکتوم در خانواده شما وجود داشته و در معرض ابتلا به آن هستید مشاوره ژنتیکی می تواند به شما کمک کند.

چگونه می توان پولیپ رکتوم را تشخیص داد؟

متداول ترین روش برای تشخیص و یافتن پولیپ ها استفاده از روش کولونوسکوپی می باشد، طی این روش روده توسط ابزار مخصوصی که انعطاف پذیر و بلند می باشد و دارای چراغ است کاملاً بررسی می شود. بعد از بررسی دقیق روده در صورت وجود پولیپ رکتوم ، پزشک معالج در همان موقع اقدام به برداشتن آن می کند.

باید بگوییم که به صورت غیر مستقیم نیز می توان روده را با استفاده از روش های کولونوسکوپی مجازی یا سی تی کولونوگرافی مورد بررسی قرار داد. در صورت وجود تومور یا پولیپ و یافت آن، به منظور نمونه برداری و جداسازی انجام کولونوسکوپی الزامی می باشد.

از دیگر روش های موجود برای تشخیص وجود یا عدم وجود پولیپ روده می توان به تنقیه باریوم، دیجیتال رکتوم یا تست انگشتی، سیگموئیدوسکوپی، آزمایش خون در مدفوع یا تست باریم نما اشاره نمود.

• کولونوسکوپی مجازی یا کولونوگرافی CT: در این روش که آزمایشی با حداقل میزان تهاجم می باشد برای مشاهده روده بزرگ از یک سی تی اسکن بهره گرفته می شود. کولونوسکوپی مجازی نیاز به آماده سازی روده همچون کولونوگرافی دارد که در صورت پیدا شدن پولیپ برای برداشتن آن به کولونوسکوپی احتیاج پیدا خواهید کرد.
• سیگموئیدوسکوپی انعطاف پذیر : این روش برای بررسی علائم پولیپ رکتوم انجام شده و برای انجام آن از لوله ای باریک و سبک استفاده شده و به این ترتیب پزشک قادر به مشاهده راست روده و سیگموئید خواهد بود.
• تست های مبتنی بر مدفوع : این نوع آزمایش در واقع به منظور ارزیابی DNA یا بررسی وجود خون در مدفوع انجام شده و در صورت مثبت بودن تست مدفوع فرد به کولونوسکوپی نیاز خواهد داشت.

آیا درمان پولیپ رکتوم الزامی است؟

نمی توان به طور قطعی گفت که یک پولیپ به سرطان تبدیل خواهد شد یا خیر، بنابراین برای جلوگیری از ایجاد هرگونه خطر احتمالی بهتر است پولیپ ها را برداشت. به طور تقریبی می توان تمامی پولیپ ها را با روش کولونوسکوپی از بین برد یا از روده خارج کرد. لازم به ذکر است که برای درمان پولیپ های بزرگ باید بیشتر از یکبار اقدام کرده و در بعضی از بیماران از روش جراحی برای جداسازی کامل آن استفاده کرد.

درمان پولیپ رکتوم در تهران

روش های مختلفی برای درمان پولیپ روده وجود دارد ، اما کولونوسکوپی رایج ترین روش درمان است.

پولیپ در موارد نادر ممکن است با برداشتن بخشی از روده درمان شود. جراحی برداشتن روده معمولاً فقط زمانی انجام می شود که برخی تغییرات سلولی، بزرگ بودن بیش از حد یا تعداد زیادی پولیپ وجود داشته باشد. پولیپ به آزمایشگاه طبی فرستاده می شود. در صورت تغییر سرطانی در پولیپ ، ممکن است به درمان بیشتری نیاز داشته باشید.

در پاسخ به این سوال که آیا سرطان رکتوم کشنده است یا خیر باید بگویم ، پولیپ رکتوم معمولاً به سرطان تبدیل نمی شوند. اما اگر برخی از انواع پولیپ ها (به نام آدنوم) برداشته نشوند، این احتمال وجود دارد که سرانجام سرطانی شوند. پزشکان معتقدند که بیشتر سرطان های روده از پولیپ آدنوم ایجاد می شوند. اما تعداد کمی پولیپ به سرطان تبدیل می شود و سال ها طول می کشد تا این اتفاق بیفتد.

پولیپکتومی چیست؟

پولیپکتومی جراحی نسبتاً غیرتهاجمی برداشتن پولیپ رکتوم است و معمولاً همزمان با کولونوسکوپی انجام می شود. ابتدا کولونوسکوپی برای تشخیص هرگونه پولیپ انجام می شود. در صورت تشخیص، پولیپکتومی انجام و بافت برداشته می شود. آسیب شناسی بافت برای تایید سرطانی بودن، پیش سرطانی یا خوش خیم بودن بافت انجام می شود و می تواند از سرطان روده بزرگ جلوگیری کند. پولیپ ها غالباً با هیچ علامتی همراه نیستند. با این حال پولیپ های بزرگتر ممکن است باعث خونریزی روده، درد شکم، بی نظمی روده شود.

پولیپکتومی به تسکین این علائم کمک می کند. این روش در هر زمان با مشخص شدن پولیپ رکتوم در کولونوسکوپی لازم است. کولونوسکوپی معمولاً در افراد بالای 50 سال انجام می شود تا هر گونه رشد غیرطبیعی که می تواند نشان دهنده سرطان باشد را بررسی کند. روش های مختلفی برای انجام پولیپکتومی در دسترس است. اینکه پزشک معالج چه روشی را انتخاب کند به نوع پولیپ بستگی دارد. برای برخی از پولیپ های بزرگتر که از طریق آندوسکوپی قابل برداشت نیستند، ممکن است به جراحی روده نیاز باشد.

پیش از جراحی پولیپکتومی

برای انجام کولونوسکوپی روده بزرگ باید کاملاً پاک و عاری از هرگونه انسداد باشد. به همین دلیل یک یا دو روز قبل از عمل، روده خود را با ملین و تنقیه کاملا تخلیه کنید. درست قبل از پولیپکتومی متخصص بیهوشی دریافت می کنید. این روش می تواند نسبتاً سریع انجام شود. بسته به هرگونه مداخله معمولاً فقط بین بیست دقیقه تا یک ساعت طول می کشد.

دوره بهبودی پولیپ رکتوم چگونه طی می شود؟

شما نباید به دنبال انجام پولیپکتومی به مدت 24 ساعت رانندگی کنید. بهبودی معمولاً سریع است. عوارض جانبی جزئی مانند نفخ و گرفتگی عضلات معمولاً طی 24 ساعت برطرف می شوند. با یک روش درگیرتر بهبودی کامل می تواند تا دو هفته طول بکشد.

دکتر برخی از دستورالعمل ها را در مورد نحوه مراقبت از خود به شما می دهد. آن ها ممکن است از شما بخواهند از مصرف برخی نوشیدنی ها و غذاهایی که باعث هضم سیستم هضم شما می شوند به مدت دو تا سه روز خودداری کنید. می تواند شامل چای، قهوه، جوش شیرین، الکل، غذاهای ادویه دار باشد.

خطر ابتلا به مشکلات پولیپ رکتوم در چه افرادی بیشتر است؟

احتمال ابتلا به این بیماری در تمامی افراد وجود دارد ولی اشخاصی با شرایط زیر بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند:

1. استعمال سیگار
2. افراد بالای 50 سال
3. ورزش نکردن
4. افرادی با سابقه ابتلا به این بیماری
5. داشتن وزن زیاد
6. مصرف الکل

آیا پولیپ رکتوم عود می کند؟

به طور معمول پولیپ ها بعد از برداشت کامل عود نمی نمایند ولی در حدود 30 درصد از بیماران ممکن است پولیپ های جدید ظاهر شوند، به همین دلیل بهتر است در فواصل معین و تعیین شده توسط پزشک خود برای انجام آزمایشات روتین اقدام نمایند.