به ناحیه 15 سانتی متری انتهای روده بزرگ رکتوم گفته می شود. رکتوم نقش مهمی در فرایند عمل دفع دارد. این قسمت از روده بزرگ، ممکن است دچار پولیپ رکتوم شود، حال در صورتی که به این عارضه مبتلا شده اید و به دنبال مطالب علمی و جامع برای درمان پولیپ رکتوم می گردید توصیه شفا کلینیک بهترین مرکز درمان بیماری های نشیمنگاهی در تهران به شما این است که زمان بگذارید و این مقاله را تا انتها مطالعه کنید. چرا که ابتدا به معرفی این بیماری پرداخته و پس از آن راه های درمان آن را توضیح داده است.
پولیپ رکتوم چیست ؟
پولیپ یک توده و بافت اضافه می باشد که غالبا در روده بزرگ بوجود می آید و منشا آن، رشد سلول های جداره داخلی روده می باشد. پولیپ یک بافت سرطانی نیست و خطری ندارد اما اگر درمان نشود، ممکن است به سرطان روده تبدیل شود. این بیماری نشانه خاصی ندارد و با انجام آزمایش غربالگری مشخص می شود اما در برخی موارد ممکن است نشان های زیر وجود داشته باشد:
- مشاهده خون در مدفوع : مدفوع سیاه که خود نشان دهنده خونریزی شدید از پولیپ می باشد، که فرد در اثر خونریزی مداوم، دچار فقر آهن، کم خونی، ضعف و سرگیجه خواهد شد.
- یبوست
- اسهال
- تکرر ادرار
- احساس درد یا گرفتگی عضلات شکم
- ترشح مخاطی از معقد
علت به وجود امدن این عارضه سلول های سالم به شکلی منظم رشد می کنند و تقسیم می شوند. جهش در ژن های خاص می تواند باعث ادامه تقسیم سلول حتی در صورت عدم نیاز به سلول های جدید گردد. این رشد غیر منظم در روده بزرگ و راست روده می تواند باعث تشکیل پولیپ در هر نقطه از روده بزرگ شود.
جلوگیری بهتر از درمان پولیپ رکتوم است!!
- با انجام غربالگری منظم می توانید خطر ابتلا به پولیپ و سرطان راست روده را تا حد زیادی کاهش دهید. برخی تغییرات در سبک زندگی نیز می تواند به شما کمک کند:
- عادت های سالم را قبول کنید: مقدار زیادی میوه، سبزیجات و غلات کامل در رژیم غذایی خود بگنجانید و مصرف چربی خود را کاهش دهید. نوشیدنی حاوی الکل و دخانیات را ترک کنید. از نظر جسمی فعال باشید و وزن بدن را حفظ کنید.
- مطالعات نشان داده است که افزایش مصرف کلسیم ممکن است به جلوگیری از عود آدنوم راست روده (تومور خوش خیم با منشا بافت غددی) کمک کند. اما مشخص نیست که آیا کلسیم فواید محافظتی در برابر سرطان روده بزرگ دارد یا خیر. مطالعات دیگر نشان داده اند که ویتامین D ممکن است در برابر سرطان روده بزرگ اثر محافظتی داشته باشد.
تشخيص بیماری و شروع روند درمان پولیپ رکتوم
رایج ترین روشی که به منظور تشخیص و شناسایی این بیماری مورد استفاده قرار می گیرد، کولونوسکوپی می باشد. در این روش به وسیله ابزاری بلند و منعطف که چراغی نیز در آن تعبیه شده است، روده بیمار تحت بررسی و آزمايش قرار می گیرد؛ لازم به ذکر است که در صورت یافتن پولیپ، امکان برداشتن پولیپها در حین بررسی وجود دارد. برای آزمایش روده می توان از کولونوسکوپی مجازی نیز بهره برد. توجه داشته باشید که طی انجام کولونوسکوپی مجازی ، حتی در صورتی که هیچ نوع توموری یافت نگردد بازهم برای نمونه برداری نیاز به انجام خود کولونوسکوپی می باشد. در راستای یافتن پولیپ روده و انتخاب روش درمان پولیپ رکتوم ، روش های دیگری نیز اعم از موارد ذیل وجود دارد :
- تست دیجیتال رکتوم یا در حقیقت تست با انگشت دست
- تنقیه باریوم
- آزمايش خون مخفی در مدفوع
- تست باریم انما
- سیگموئیدوسکوپی
عوامل خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ
در ابتدا باید ذکر نماییم که امکان ابتلا به سرطان روده بزرگ در کلیه رده های سنی وجود دارد ، لذا همه افراد در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند. البته ناگفته نماند که امکان ابتلا به این سرطان ، در افراد بالای 50 سال نسبت به دیگر رده های سنی ، شایع تر می باشد. موارد ذیل از جمله عواملی هستند که خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش می دهند :
- سابقه قبلی ابتلا به این نوع بیماری
- سابقه خانوادگی ابتلا به پولیپ روده
- اضافه وزن
- مصرف سیگار
- عدم تحرک کافی
- ابتلا به دیابت نوع 2
- زیاده روی در مصرف نوشیدنی های الکلی
- برخی بیماری های التهابی روده از قبیل کرون یا کولیت اولسراتیو
- نوع مواد غذایی مصرفی ( مصرف زیاد گوشت های فرآوری شده و همچنین گوشت قرمز سبب افزایش ریسک ابتلا به سرطان روده بزرگ خواهد شد )
راه های درمان پولیپ رکتوم
با تشخیص وجود این بیماری ، قبل از بدخیم شدن و تبدیل آن به سرطان، توسط چند روش اقدام به برداشتن آن می کنند :
- انجام آزمایش غربالگری
در صورتی که حین انجام آزمایش غربالگری، پولیپ مشاهده شود، پزشک توسط یک انبر پولیپ را برمی دارد یا از طریق تزریق نوعی مایع خاص به زیر پولیپ ، آن را از بافت روده خارج می سازد.
- انجام جراحی کم تهاجمی
پولیپ هایی که سایز بزرگی دارند را نمی توان از طریق غربالگری از بافت روده خارج کرد. در این شرایط می توان آن ها را با انجام جراحی کم تهاجمی خارج نمود.
- تکنیک آندوسکوپی
یکی از روش های درمان پولیپ رکتوم که امروزه مورد استفاده قرار می گیرد ، تکنیک آندوسکوپی در مدیریت این عارضه و گاها سرطان های سطحی روده می باشد. اکثر پولیپ های یافت شده در طول انجام پروسه کلونوسکوپی می توانند کاملا به واسطه استفاده از روش های درمانی از بین بروند. تکنیک های مختلف حذف پولیپ امروزه در دسترس بوده و بیشتر آن ها شامل حذف پولیپ ها با استفاده از روش بیوپسی یا سوزاندن پایه ها با جریان الکتریکی می باشد که به این نوع پروسه های درمانی برداشتن پولیپ گفته می شود.
از آنجایی که پوشش روده به برش یا سوزاندن حساس نمی باشد ، برداشت پولیپ با استفاده از روش های نام برده شده باعث ناراحتی نمی شود. پولیپ های منتقل شده توسط پاتولوژیست برای تعیین نوع بافت و تشخیص سرطانی بودن آن ها توسط میکروسکوپ مورد معاینه و بررسی قرار می گیرند. اگر یک پولیپ به وسیله جراحی برداشته شود یا برای کنترل جراحی احتمالی باقی بماند ، ممکن است با استفاده از روش آندوسکوپی به دیواره روده کمی جوهر استریل یا کربن سیاه تزریق شود تا در صورت معاینه بعدی بتوان سریعا آن را تشخیص داد.
- لیزر نئودینیوم
جالب است بدانید که امروزه با دلیل پیشرفت علم و تکنولوژی لیزر های مختلفی برای استفاده در آندوسکوپی و درمان پولیپ رکتوم وجود دارد. اما لیزر نئودیمیوم معمولا برای ضایعات سرطانی و پیش سرطانی ناحیه روده کاربرد دارد. این لیزر درارای طول موج 1024 نانومتر بوده که دارای تنظیمات خاصی برای درمان مشکلات روده می باشد. این لیزر باعث ضخیم شدن بافت جدید روده می شود ، در حالی که تنظیمات قدرت بالا تر آن باعث تبخیر فوری بافت نئوپلاستیک می شود. این درمان برای هر دو نوع آسیب غیر پلاستیک و نئو پلاستیک در بیماران مبتلا به پولیپ که ممکن است دچار خونریزی یا مسدود شدن روده شوند مفید است.
چه موقع به برای درمان پولیپ رکتوم پزشک مراجعه کنیم؟
در صورت درد شکم، خون در مدفوع، تغییری در عادات روده ای شما که بیش از یک هفته طول می کشد، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. اگر50 ساله یا بیشتر بوده و دارای عوامل خطر مانند سابقه خانوادگی سرطان روده بزرگ هستید، باید غربالگری منظم را شروع کنید.
آيا پس از برداشت و درمان پولیپ رکتوم امکان عود مجدد آن وجود دارد ؟
غالبا پس از این که پولیپ ها به طور کامل برداشته شدند ، عود نخواهند کرد ؛ البته تقریبا در 30 درصد موارد امکان پیدایش زائده هایی جدید در روده وجود دارد. از این رو توصیه می شود افراد پس از برداشت پولیپ ها ؛ جهت پیشگیری از ظهور پولیپ های جدید ، آزمايشاتی که توصیه می شود را در فواصل معين زمانی ؛ یعنی تقریبا 5 – 3 سال بعد از انجام عمل برداشت اولیه ، انجام دهند. توجه داشته باشید که مصرف روزانه آسپرین و داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی ، مانع احتمال پیدایش تودههای جدید خواهند شد. البته باید گفت در صورتی که پزشک ، تشخیص وجود پولیپ كولوركتال را داده باشد ، افراد می بایست جهت مصرف این داروها و پیشگیری از ظهور پولیپ های جدید حتما با پزشک خود مشورت نمایند.
پس از درمان پولیپ رکتوم در تهران
به محض اینکه پولیپ به طور کامل برداشته شود، به ندرت برمی گردد. با این حال، حداقل 30٪ از بیماران پس از جراحی به پولیپ جدید مبتلا می شوند. به همین دلیل پزشک شما آزمایش پیگیری را توصیه می کند. این کار معمولاً 3 تا 5 سال پس از برداشتن پولیپ انجام می شود. مصرف روزانه آسپیرین یا سایر داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی ممکن است خطر تشکیل پولیپ های جدید را کاهش دهد. اگر پولیپ برداشته شده است ، از پزشک خود بپرسید که آیا باید این دارو را برای جلوگیری از بازگشت آن ها استفاده کنید یا خیر.
پولیپکتومی یا درمان پولیپ رکتوم با جراحی چیست؟
پولیپکتومی روشی است که برای برداشتن پولیپ از داخل روده بزرگ استفاده می شود. این روش نسبتاً غیرتهاجمی است و معمولاً همزمان با کولونوسکوپی انجام می شود.
هدف از پولیپکتومی
بسیاری از تومورهای روده بزرگ و راست روده قبل از بدخیمی (سرطانی) به عنوان رشد خوش خیم (غیر سرطانی) ایجاد می شوند. ابتدا کولونوسکوپی برای تشخیص وجود هرگونه پولیپ انجام می شود. در صورت تشخیص، پولیپکتومی انجام شده و بافت برداشته می شود. بافت مورد بررسی قرار می گیرد تا مشخص شود که این توده سرطانی، پیش سرطانی یا خوش خیم است. این کار می تواند از سرطان روده بزرگ جلوگیری کند.
پولیپ ها اغلب با هیچ علامتی همراه نیستند. با این حال، پولیپ های بزرگتر ممکن است باعث خونریزی از راست روده، درد شکم و بی نظمی روده شود. همانطور که گفتیم درمان پولیپ رکتوم با پولیپکتومی معمولاً همزمان با کولونوسکوپی انجام می شود. کولونوسکوپ به راست روده شما وارد می شود تا پزشک بتواند تمام قسمت های روده بزرگ شما را ببیند. روش های مختلفی وجود دارد که می توان پلی پکتومی انجام داد. انتخاب نوع جراحی بستگی به نوع پولیپ دارد.
آماده شدن برای پولیپکتومی
روده باید کاملاً پاک و عاری از هرگونه انسداد بینایی باشد. به همین دلیل، از شما خواسته می شود روده را یک یا دو روز قبل از عمل کاملا تخلیه کنید. این روش می تواند نسبتاً سریع انجام شود. بسته به هرگونه مداخله معمولاً بین 20 دقیقه تا 1 ساعت طول می کشد..
دوره درمان پولیپ رکتوم چه مدت طول می کشد ؟
روند بهبودی معمولاً سریع است. عوارض جانبی جزئی مانند نفخ و گرفتگی عضلات معمولاً بعد از 24 ساعت برطرف می شوند. بهبودی کامل می تواند تا دو هفته طول بکشد. پزشک نحوه مراقبت بعد از جراحی را خواهد گفت. از مصرف برخی نوشیدنی ها و غذاهایی که باعث تحریک سیستم گوارشی شما می شوند به مدت دو تا سه روز خودداری کنید. این می تواند شامل چای، قهوه، جوش شیرین، الکل و غذاهای ادویه دار باشد.
مراقبت های بعد از درمان پولیپ رکتوم
برای اینکه از به وجود آمدن مجدد پولیپ و پیشرفت آن جلوگیری شود، باید اقدامات و آزمایشاتی که پزشک مربوطه تجویز نموده را انجام دهید. در آخر با توجه به تشخیص پزشک معالج، اولین کولونوسکوپی خود را یک سال بعد از درمان پولیپ رکتوم ، و پس از آن در بازه های زمانی سه و پنج سال بعد از آخرین کولونوسکوپی به طور منظم انجام دهید.
سلام من ۳۰ سالمه دوتا پولیپ در مقعدم وجود دارد یکیش بزرگ و ساقه دار هست و هنگام دفع از مقعدم بیرون میاد و یکی دیگر بسیار کوچک و ساقه دار هست الان باید به کدام متخصص مراجعه کنم اینم بگویم در حدود ۹ سالگی یک پولیپ در مقعدم داشتم که آن را ترکاندم و بعد یک سال از بین رفت
سلامودرود معمولا پولیپ های انتهای رکتوم بالیزر برداشته میشه وجهت بررسی به پاتولوژی ارسال میشه